W dniach 22-24 października 2018 r. na Wydziale Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS w Lublinie odbyły się XI Warsztaty Młodych Geomorfologów pt. „Modelowanie i wizualizacja 3D form, zjawisk i procesów geomorfologicznych”, których głównym inicjatorem i współorganizatorem było Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich (SGP). Komitet Organizacyjny pod przewodnictwem dr. hab. Waldemara Kociuby, prof. nadzw. UMCS reprezentowali: dr hab. Grzegorz Janicki, dr Piotr Demczuk, dr Grzegorz Gajek, dr Marcin Winowski (skarbnik) oraz dr Łukasz Franczak (sekretarz). W skład Komitetu Naukowego weszli: dr hab. Małgorzata Mazurek, prof. nadzw. UAM (Prezes Stowarzyszenia Geomorfologów Polskich), prof. dr hab. Radosław Dobrowolski (Prorektor ds. Nauki i Współpracy Międzynarodowej UMCS), dr hab. Sławomir Terpiłowski, prof. nadzw. UMCS (Dziekan WNoZiGP UMCS), prof. dr hab. Piotr Migoń (Uniwersytet Wrocławski), prof. dr hab. Zbigniew Zwoliński (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), dr hab. Waldemar Kociuba, prof. nadzw. UMCS i dr Anna Orłowska (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie).

Warsztaty skierowane były do studentów i doktorantów, którzy realizują prace badawcze z zakresu geomorfologii. Lublin już po raz drugi (poprzednio w 2013) gościł młodych geomorfologów, reprezentujących ośrodki badawcze z różnych regionów Polski. W Warsztatach wzięło udział 16 młodych adeptów geomorfologii. Wśród uczestników byli przedstawiciele Uniwersytetu Łódzkiego (6 osób), Uniwersytetu Wrocławskiego (5), Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (2), Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (1), Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1) i Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (1).

Celem warsztatów było zapoznanie uczestników z najnowszymi trendami w nauce z zakresu pomiarów, modelowania i wizualizacji form, zjawisk i procesów geomorfologicznych oraz zaznajomienie z podstawami planowania i organizowania badań naukowych, strategiami pozyskiwania środków na badania naukowe, zasadami tworzenia projektów badawczych, a także regułami przygotowywania wystąpień i publikacji naukowych.

Program Warsztatów obejmował trzy dni zajęć o zróżnicowanej formule. Pierwszego dnia w oficjalnym otwarciu i powitaniu uczestników wzięły udział władze UMCS oraz przedstawiciele SGP. Część merytoryczną spotkania zainicjował Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego wprowadzając uczestników w tematykę tegorocznych warsztatów oraz prezentując możliwości zastosowania nowoczesnych metod pomiarowych w badaniach geomorfologicznych. W dalszej części, w ramach pierwszego bloku problemowego, odbyły się dwie równoległe sesje warsztatowe. Pierwsza, prowadzona przez dr. Piotra Demczuka w formie zajęć laboratoryjnych, poświęcona była analizie stateczności pokryw stokowych. Druga sesja, realizowana pod kierownictwem dr. hab. Grzegorza Janickiego w formie warsztatów terenowych, poruszała zagadnienia związane z geomodelowaniem wąwozów lessowych.

Kolejny blok problemowy obejmował zajęcia wykładowo-warsztatowe, w ramach których prof. dr hab. Piotr Migoń zapoznał uczestników z historią, struk­turą oraz funkcjonowaniem Międzynarodowego Stowarzyszenia Geomorfologów (IAG), a słuchacze mogli dowiedzieć się o korzyściach wynikających z działalności w ramach tej organizacji. W dalszej części dr Anna Orłowska zaprezentowała zagadnienia dotyczące zasad przygotowywania prezentacji naukowej. Następnie uczestnicy mieli możliwość praktycznej weryfikacji wiedzy uzyskanej w trakcie powyższych zajęć poprzez prezentację wybranego tematu badawczego.

Drugi dzień warsztatów rozpoczął się sesją referatową od wystąpienia dr hab. Małgorzaty Mazurek, prof. nadzw. UAM, w którym nawiązując do wykładu prof. dr. hab. Piotra Migonia (World Geomorphology), zaprezentowano rys historyczny powstania i rozwoju Stowarzyszenia Geomorfologów Polskich oraz funkcjonowanie i zakres jego działań, ze szczególnym zwróceniem uwagi na miejsce młodych adeptów nauki w strukturze tej organizacji. W dalszej części sesji referatowej prof. dr hab. Zbigniew Zwoliński przedstawił dwa wystąpienia, dotyczące: planowania i organizacji badań naukowych oraz zagadnienia z zakresu szeroko pojętego geomodelowania oraz geowizualizacji danych. Przedpołudniowa część spotkania zakończyła się tematyką strategii pozyskiwania środków na badania naukowe oraz zasad przygotowywania projektu badawczego przedstawioną przez prof. dr. hab. Piotra Migonia.

Sesja popołudniowa koncentrowała się na opracowaniach wyników badań laboratoryjnych oraz terenowych. Prowadzona była przez dr. hab. Grzegorza Janickiego oraz dr. Piotra Demczuka. Zajęcia odbywały się w pracowniach komputerowych i dały możliwości zapoznania się ze specjalistycznymi aplikacjami służącymi do modelowania form lub procesów geomorfologicznych na podstawie danych pochodzących z naziemnego i lotniczego skaningu laserowego, czy uzyskanych podczas laboratoryjnych badań prowadzonych na aparacie trójosiowego ściskania.

Sesja wieczorna obejmowała wystąpienie prof. dr. hab. Piotra Migonia i dotyczyła tematyki przygotowania publikacji naukowych. Miłym, mniej oficjalnym, zakończeniem drugiego dnia warsztatów był „Wieczór geomorfologiczny” w formie uroczystej kolacji, połączonej z pokazem slajdów prezentujących georóżnorodność wybranych regionów świata i prowadzone w ich obrębie badania geomorfologiczne.

W trakcie ostatniego (trzeciego) dnia warsztatów kontynuowane były zagadnienia związane z przygotowaniem publikacji naukowych oraz zasadami ich recenzowania. Pod okiem dr Anny Orłowskiej uczestnicy mieli za zadanie wykonać samodzielną recenzję artykułu naukowego. Następnie przed audytorium każdy z zainteresowanych prezentował koncepcję własnego projektu badawczego.

Podsumowania tegorocznego spotkania dokonali dr hab. Małgorzata Mazurek, prof. nadzw. UAM oraz dr hab. Waldemar Kociuba, prof. nadzw. UMCS. Każdemu uczestnikowi wręczony został certyfikat ukończenia XI Warsztatów Młodych Geomorfologów. Spotkanie zakończyło się zaproszeniem dr. hab. Jacka Forysiaka, prof. nadzw. UŁ, wiceprezesa Stowarzyszenia Geomorfologów Polskich, na kolejną edycję warsztatów, które w przyszłym roku odbędą się na Uniwersytecie Łódzkim.

Żywimy nadzieję, że kolejne spotkanie zgromadzi jeszcze większą liczbę uczestników i w przyszłości przyniesie wymierne efekty w ich pracy naukowej.

Waldemar Kociuba