W najbliższym czasie, 14 czerwca będziemy mieli przyjemność wysłuchać kolejnego zdalnego wykładu geomorfologicznego SGP pt. „Badania osadów plejstoceńskich w odkrywce Szczerców i ich wymowa paleogeograficzna”, który wygłosi dr hab. Lucyna, prof. UŁ w dniu14 czerwca o godz. 17.00 w imieniu całego zespołu badawczego.

Link do wykładu MS Teams

Podstawę zespołu stanowią prof. dr hab. Dariusz Krzyszkowski (UWr), mgr Dariusz Wieczorek (PIG, PIB o/Świętokrzyski, Kielce) i dr hab. Lucyna Wachecka-Kotkowska (UŁ).

• dr hab. Dariusz Krzyszkowski, wybitny geograf, geolog czwartorzędu z Uniwersytetu Wrocławskiego, który od początku istnienia kopalni pozyskał i zanalizował bogaty materiał badawczy, opublikowany w prawie 50-ciu artykułach o zasięgu międzynarodowym i obronił również doktorat Czwartorzęd rowu Kleszczowa – litostratygrafia i tektonika w 1992 r.
• Mgr Dariusz Wieczorek, geograf, geolog, pracownik Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB, Oddziału Świętokrzyskiego w Kielcach; członek Polskiego Towarzystwa Geologicznego: Oddział Kielce; autor wielu publikacji dotyczących geologii czwartorzędu oraz autor wielu reambulowanych arkuszy Szczegółowych Map Geologicznych Polski w skali 1 : 50 000, w tym arkusza Szczerców.
• Dr hab. Lucyna Wachecka-Kotkowska, prof. UŁ, geograf, geomorfolog, która rozpoczęła prace badawcze od 2009 roku na polu Szczerców, a która zajmuje się geologią czwartorzędu pogranicza wyżyn i nizin Polski (praca habilitacyjna: Rozwój rzeźby obszaru między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem w czwartorzędzie. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2015, 128 s. + załącznik CD, DOI: 10.13140/RG.2.1.3373.8328).

Badania specjalistyczne od 2012 roku do dnia dzisiejszego zostały wykonane przez znamienitych ekspertów z Polski i ze świata. Dr hab. Małgorzata Malkiewicz (UWr) i dr Aleksandra Majecka (UW) opracowały profile palinologiczne osadów, a dr hab. Elżbieta Myśkow (UWr) i prof. dr hab. Klara Tomaszewska (UP we Wrocławiu) – makroszczątki roślin i nasion. Dr hab. Monika Rzodkiewicz (UAM) badała okrzemki w osadach jeziornych. Z tych osadów pochodzą analizy ślimaków i małżoraczków, które powstały dzięki wysiłkom dr Jarmili Krzymińskiej (PIG PIB o/Morza, Gdańsk) i dr hab. Marcinowi Szymankowi (UW). A szczątki Cladocera oznaczyła dr hab. Monika Niska (PAP, Słupsk). Analizy geochemiczne osadów wykonali dr hab. Joanna Mirosław-Grabowska z PAN, Warszawa (oznaczenie izotopów) i dr Jerzy Raczyk z UWr (oznaczenie pierwiastków). Prace związane z kalibracją dat zawdzięczamy dr hab. Danucie J. Michczyńskiej (PŚ, Gliwice). Analizę minerałów ziem rzadkich dla glin uzyskano dzięki badaniom dr Samuela Toucanne Laboratoire Géodynamique et enregistrement Sédimentaire (PDG-REM-GM-LGS), Plouzané (Francja) oraz dr Stevena Boswella z Columbia University, Lamont-Doherty Earth Observatory (USA).

W 2022 roku dołączyli do zespołu: dr Izabela Szuman-Kalita (UAM), Kaleb Wagner (Charles University, Prague; Institute of Geophysics of the Czech Academy of Science), John Jansen (Institute of Geophysics of the Czech Academy of Science), Martin Margold (Charles University, Prague), którzy prowadzą badania nad chronologią zlodowaceń w czasie wczesnego i środkowego vistulianu na terenie Europy z wykorzystaniem izotopów kosmogenicznych, w ramach projektu Establishing the chronology of the first great Eurasian ice sheets, Czech Science Fundation, PI: John Jansen.

Prelegentka zaprezentuje wyniki badań zespołowych pochodzących z odkrywki szczercowskiej. Podczas wykładu poruszone zostaną rezultaty rozważań prowadzonych od 2010 roku, a dotyczących osadów plejstoceńskich – od zlodowaceń południowopolskich po vistulian, kształtowanych w rowie tektonicznym Kleszczowa w Polsce Środkowej. Na początku Lucyna Wachecka-Kotkowska opowie o plenivistuliańskich osadach fluwialnych wypełniających dolinę Krasówki. Kontynuacją wątku fluwialnego będzie prezentacja wyników badań osadów rzecznych pochodzących z interglacjału mazowieckiego, a zawierających liczne makroszczątki. W drugiej części przedstawione zostaną wyniki badań litopetrograficznych glin i na ich podstawie dokonana zostanie próba odniesienia się do profilu litostratygraficznego pochodzącego z odkrywki Bełchatów. W trzeciej części pokazane zostaną osady pojezierza eemskiego kształtowane od schyłku stadiału warty poprzez interglciiał eemski i vistulian, dzięki którym dokonano rekonstrukcji paleogeograficznej powstania, rozwoju i zaniku tego pojezierza. Ostatnia część wykładu będzie odnosiła się do ostatnich badań międzynarodowych oraz nakreślenia przyszłości prac w kopalni, w której nadkład osadów czwartorzędowych będzie za chwilę niedostępny dla badaczy tych osadów.