W imieniu Zarządu Głównego SGP serdecznie zapraszamy do udziału w pierwszym w tym roku akademickim Zdalnym Wykładzie Geomorfologicznym SGP, który odbędzie się w dniu 16 października 2024 roku (środa), o godzinie 18.00. Wykład ten nosi tytuł „Współoddziaływanie osuwisk i koryt rzecznych w polskich Karpatach fliszowych” i będzie wygłoszony przez dra Jarosława Cebulskiego (Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Zakład Badań Geośrodowiska, Kraków, Physical Geography and Geomorphology Laboratory, Earth Sciences Department, Sapienza University of Rome).
Dr Jarosław Cebulski – geomorfolog, adiunkt w Instytucie Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN w Krakowie. Prowadzi badania nad ruchami masowymi w Karpatach (Beskid Niski, Pogórze Rożnowskie, Tatry), w górach Sino-Tybetańskich, a od kilku miesięcy również w dolinie Val D’Orcia w Toskanii. Szczególnie interesuje się interakcją procesów osuwiskowych i fluwialnych, aktywnością osuwisk, a także dostawą materiału stokowego do koryt potoków. W swoich badaniach wykorzystuje dane LiDAR oraz wyniki z pomiarów naziemnym skanerem laserowym. Od czerwca 2024 roku zatrudniony na stanowisku Post-doc na Uniwersytecie La Sapienza w Rzymie.
Streszczenie wykładu:
W trakcie wykładu zostanie zaprezentowana problematyka współoddziaływania osuwisk przykorytowych i koryt rzecznych w polskich Karpatach fliszowych. Głównym celem badań było określenie skali i zasięgu ich wzajemnych oddziaływań z uwzględnieniem warunków hydrometeorologicznych i zróżnicowania rzeźby obszaru. Wybrane do badań osuwiska oraz koryta potoków zlokalizowane były w beskidzkiej oraz pogórskiej części Karpat. Stwierdzono, że osuwiska przykorytowe pod wpływem stale zachodzącej erozji fluwialnej wykazują ciągłą aktywność o zmiennym natężeniu, uwarunkowanym sytuacją hydrometeorologiczną. W czasie wezbrań dochodzi do uaktywnienia koluwiów w obrębie całych powierzchni osuwisk. Rejestracja przestrzennych i ilościowych zmian powierzchni osuwisk pozwoliła wyznaczyć dwa dominujące ruchy koluwiów w czasie wezbrań:
(i) delapsywny,(ii) detruzywno–delapsywny. Z kolei w okresach między wezbraniami, w obrębie badanych osuwisk dochodzi do usuwania materiału jedynie z czół osuwisk, poprzez ruch delapsywny. Aktywność osuwisk przykorytowych wpływa również na zmianę skład frakcjonalnego w aluwiach w korytach poniżej osuwisk. Wzrasta udziału frakcji iłowej i pyłowej w aluwiach bezpośrednio poniżej osuwisk, a wraz ze wzrostem odległości udział ten się zmniejsza. Wpływ osuwisk na zmianę składu frakcjonalnego zanika w odległości 200–450 m poniżej osuwisk.